ادبیات شفاهی مانند لالایی ها به عنوان شاخص ترین رسانه دیداری و شنیداری است که جذابیت خاصی برای مخاطبان ایرانی دارد. هرچند که امروزه گاها به فراموشی سپرده شده در حالیکه کارکرد تربیتی آن در پرورش نسل مومن و عفیف بی بدیل است.
به ادامه مطلب مراجعه کنید...
لالایی ها به دلیل جذابیت کلامی، برای انتقال مفاهیم دینی و فرهنگی از نسلی به نسل دیگر بسیار مناسب هستند. اشتیاق مادران به یادگیریلالایی ها به ویژه در نسل مادران امروز و روانه شدن کتاب هایی حاوی شعر های لالایی به بازار، این پدیده را به رسانه ای برای انتقال ادبیات شفاهی مردم تبدیل کرده است.
ردپای عاشورا را در لالایی ها از دو جهت می توان مشاهده کرد:
◄ارادت و عشق مادران به امام حسین(ع)، تا آن جا که مادر با ذکر نام اباعبدالله(ع) کودک خود را در پناه او می سپارد تا سلامت باشد.
مدینه بود و غوغا بود
اسیر دیو سرما بود
محمد سر زد از مکه
که او خورشید دل ها بود
خدیجه همسر او بود
برای شادی و غم ها
خدیجه یار خوش رو بود
خدا یک دختر زیبا
به آن ها داد لالالا
به اسم فاطمه , زهرا
علی داماد پیغمبر
برای فاطمه همسر
علی شیر خدا لالا
علی مشکل گشا لالا
حسن فرزند آن ها بود
شهید زهر دشمن شد
علی فرزند دیگر داشت
گل پر پر حسینم کو ؟
کنار رود و لب تشنه
تمام غنچه های او
حسین و اکبرم لالا
علی اصغرم لالا
کجایی عمه جان زینب
سکینه دخترم لالا
◄یکی از کارکردهای لالایی هابیان آرزوها و آرمان های مادران برای فرزندانشان است.شوق زیارت سفر به کربلا و زیارت آن امام در بین لالایی ها به چشم می خورد.
سرکوی بلند فریاد کردم امیرالمومنین را یاد کردم
امیرالمومنین تختم طلاکن نصیب قسمتم در کربلا کن
◄در لالایی های دیگری سخن از راه کربلا است.
لالالالای گلم باشی
من و خواهرم سکینه
داریم می ریم راه مدینه
داریم می ریم راه کربلا
کربلا تشنه اند
کربلا تشنه می آید.
◄لالایی های که همراه با نام علی اصغر(ع) ازپیغمبر، حضرت علی، علی اکبر و زینب یاد می کنند. و مادر با آوردن نام امام رضا از ایشان اجازه می گیرد تا کودکش به کنیزی حضرت زینب در آید.
لالالالای،لای،لای لالایی
شبی رفتم به دریایی
درآوردم سه تا دری
یکی اکبر،یکی اصغر
یکی دامادپیغمبر
به حکم خالق اکبر
لالای،لای،لای به مشهد شی
به پای تخت حضرت شی
اگه حضرت بفرمایه
توجاروکش زینب شی
◄لالایی های که با نوعی تصویر ذهنی همراه است. تصویر گهواره و مادری که در کنارآن چشم انتظار خواب کودک خویش است.این تصویر به مراسم عزاداری و تعزیه راه پیدا کرده است.
اصغرلای لای لای
مادر لای لای لای
گهواره خالی،قنداقه خونی
لایی لایی از سفر برگشته رودم
لایی لایی اصغر شیرین زبونم
در آخر باید بیان کرد که در این جا لالایی هایی در مورد قیام عاشورا بیان شد که این موضوع به دو دلیل می تواند کانون توجه باشد:
◄عاشورا باورهای مردم به مذهب تشیع است که ارادتمندان به فرهنگ عاشورا پیام آن را از طریق رسانه ها اعمال می کنند.که این امر بدون شناخت ادبیات شفاهی مردم امکان پذیر نیست. و از طرفی همیشه خانواده های مومن و متدین که همیشه دغدغه مند تربیت فرزند و به اصلاح پرورش کودک صالح ، بااخلاق، با حیا و عفیف را دارند از این لالایی ها غافلند. رسانه شفاهی که در اوج آرامش کودک و مادر در تنهایی و خلوت لحظات قبل از خواب به زیبایی با گوشت و خون کودک آمیخته می شود. رسانه ای مطمئن که خود ما از آن غافل هستیم.
اینکه فرزندان شما در آغوش عروسک های باربی و خرس ها بخواب بروند یا…..حتما اثر گذارند.
مبدا این موارد ادبیات شفاهی مردم است.ادبیات شفاهی به عنوان شاخص ترین رسانه دیداری و شنیداری است که جذابیت خاصی برای مخاطبان ایرانی دارد. و قابلیت بالایی برای انتقال ارزشها از بدو تولد به نسل بعدی خواهد داشت.
اللهم عجل لولیک الفرج...
منبع:باحجاب
بق بقو
